Datë: 14 qershor 2021 / Burimi: ec.europa.eu

 Burimi i fotografisë: ec.europa.eu

Për të identifikuar potencialet e bashkëpunimit, liderët e Bashkimit Europian themeluan strategjitë makro-rajonale të cilat parashikojnë dhe mundësojnë një bashkëpunim më të mirë brenda makro-rajoneve. Strategjitë makro-rajonale të BE-së janë kornizat e politikave të iniciuara nga shtetet anëtare dhe jo-anëtare të BE-së, të vendosura në një zonë të përcaktuar gjeografike për të adresuar bashkarisht sfidat dhe mundësitë e tyre të përbashkëta përmes vendosjes së objektivave afatgjata.

Katër strategjitë makro-rajonale të BE-së janë:

• Strategjia e BE-së për rajonin e detit Baltik (EUSBSR, 2009);
• Strategjia e BE-së për rajonin e Danubit (EUSDR, 2011);
• Strategjia e BE-së për për rajonin e Adriatikut dhe Jonit (EUSAIR, 2014);
• Strategjia e BE-së për rajonin Alpin (EUSALP, 2016).

Rajoni i Adriatikut dhe i Jonit është një zonë funksionale e karakterizuar kryesisht nga pellgu i Adriatikut dhe i Jonit, ku banojnë më shumë se 70 milion njerëz dhe është pikë kyçe për vazhdimësinë gjeografike të Evropës.

Strategjia e BE për Rajonin Adriatik dhe Jon (EUSAIR) është një strategji makro-rajonale e miratuar nga Komisioni Evropian dhe e miratuar nga Këshilli Evropian në 2014. Strategjia u zhvillua bashkërisht nga Komisioni dhe vendet e rajonit Adriatiko-Jon dhe palët e interesit, të cilat ranë dakord të punojnë së bashku në fushat me interes të përbashkët për të mirën e secilit vend dhe të gjithë rajonit. Strategjia EUSAIR përfshin nëntë vende: katër Shtete Anëtare të BE-së (Kroaci, Greqi, Itali, Slloveni) dhe pesë vende jo-anëtare (Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal i Zi, Maqedoni e Veriut, Serbi).

Objektivi i përgjithshëm i EUSAIR është të promovojë zhvillimin ekonomik dhe shoqëror në rajon duke përmirësuar tërheqjen e investimeve, konkurrencën dhe ndërlidhshmërinë.

Komisioni Europian koordinon të gjitha nismat e kësaj strategjie, e cila është e ndarë në katër shtylla:

Secila shtyllë lidhet me një gamë të gjerë të politikave të cilat kanë ndikim dhe në objektivat e tjerë.

Strategjia e BE-së për Rajonin Adriatiko-Jonian ndihmon në mobilizimin e të gjitha fondeve dhe politikave përkatëse të BE-së dhe koordinimin e vendeve anëtare, rajonit, organizatave pan-Adriatike dhe Joniane, institucioneve të financimit dhe organeve joqeveritare për të promovuar një zhvillim më të ekuilibruar të Adriatikut dhe Jonit. Rajoni i Adriatikut dhe Jonit përcakton disa instrumente kryesore me anë të të cilëve mund të përmbushen objektivat e lartpërmendura:

• Teknologjitë blu;
• Peshkimi dhe akuakultura;
• Shërbimet dhe rregullimi ligjor i sektorit detar;
• Transporti detar;
• Lidhjet intermodale me zonat në brendësi;
• Rrjetet e energjisë;
• Mjedisi detar;
• Habitatet tokësore transnacionale dhe biodiversiteti;
• Oferta të larmishme të turizmit dhe menaxhim të qëndrueshëm dhe të përgjegjshëm të turizmit.

Për të lexuar programin e plotë mbi strategjinë e BE-së, nën Presidencën Sllovene për Rajonin e Adriatikut dhe Jonit, në anglisht, klikoni këtu. Për të konsultuar strategjinë e plotë të BE-së në shqip klikoni këtu.

Raporti i EUSAIR për lehtësimin e procesit të zgjerimit në Ballkanin Perëndimor

Nga viti 2016, siç është rënë  dakord dhe me Këshillin, Komisioni Europian ka publikuar një raport çdo 2 vjet mbi zbatimin e katër strategjive makro-rajonale. Raporti vlerëson gjendjen dhe progresin në zbatimin e këtyre strategjive dhe shqyrton mënyrat e mundshme për të ecur përpara.

Raporti i fundit  “EUSAIR për lehtësimin e procesit të zgjerimit në Ballkanin Perëndimor” shqyrton plotësimet midis Strategjisë së BE për makro-rajonin Adriatik dhe Jon (EUSAIR) dhe procesit të zgjerimit për vendet e Ballkanit Perëndimor pjesëmarrës në EUSAIR. Raporti është shkruar nga OBC Transeuropa dhe CeSPI dhe është lëshuar nga Komisioni Europian.

Krahasuar me tre Strategjitë e tjera Makro-Rajonale, EUSAIR ka një rëndësi të veçantë pasi pesë nga tetë vendet pjesëmarrëse janë vende kandidate/kandidate potenciale për anëtarësim në BE. Komisioni, në raportin e tij të tretë mbi zbatimin e strategjive makro-rajonale të BE-së, theksoi se “sinergjitë më të ngushta me procesin e zgjerimit janë thelbësore për të mbështetur perspektivën e BE për Ballkanin Perëndimor, në përputhje me përparësitë e BE-së.

Në raportin e fundit të EUSAIR paraqiten një numër asetesh në mbështetje të procesit të zgjerimit, të tilla si:

• bashkëpunimi horizontal që lejon pronësi më të madhe të proceseve nga vendet përfituese;
• dimensioni rajonal që lidh Ballkanin Perëndimor me BE-në, duke nxitur një sens rajonal të identitetit që shkon përtej Ballkanit Perëndimor, si dhe procesit të europianizimit;
• qasja e interesave për zgjerimin, e cila është një temë prioritare në të katër shtetet anëtare të BE-së që marrin pjesë në strategji;
• qasja për ndërtimin e kapaciteteve, bazuar në bashkëpunimin në fusha të ndryshme dhe në nivele të ndryshme, e cila mundëson rihapjen e zgjerimit nga logjikat dhe narrativat tradicionale;
• theksimi i bashkëpunimit territorial që stimulon dinamikën pozitive midis autoriteteve lokale, sektorit privat dhe aktorëve të tjerë të rëndësishëm në nivelin lokal, kombëtar dhe ndërkombëtar;
• një qasje gjithëpërfshirëse që fuqizon palët e interesit si pjesëmarrës aktivë në makro-rajon.

Raporti gjithashtu thekson edhe se si EUSAIR mund të kontribuojë në procesin e zgjerimit duke u përqëndruar në katër aspekte kryesore:

• Lehtësimin e adaptimit të acquis communautaire në Ballkanin Perëndimor;
• Nxitja e kapacitetit administrativ me politika të bazuara në evidenca, veçanërisht gjenerimin e kompetencave të kohezionit në vendet e Ballkanit Perëndimor;
• Ofrimi i një kornize ku nivele të ndryshme (qeverisja me shumë nivele), proceset, strategjitë dhe fondet (BE dhe jo-BE) mund të bashkohen;
• Promovimi i një përfshirjeje të fortë të palëve të interesuara dhe pjesëmarrësve politikë-bërës që rrisin përgjegjësinë e qeverive dhe konsolidojnë demokracinë.

Për të lexuar më shumë rreth raportit final të BE-së mbi EUSAIR,  klikoni këtu.

Datë: 9 korrik, 2021/ Burimi:European Western Balkans

Burimi i fotografisë: Federal Government/Bergmann

Samiti i liderëve të Ballkanit Perëndimor dhe të Bashkimit Evropian, u mbajt online në datat 5-6 korrik dhe u drejtua nga Kancelarja Angela Merkel, ku bashkë me pjesëmarrësit, u bë një përmbledhje e rezultateve të bashkëpunimit rajonal duke nënvizuar dhe hapat e ardhshëm që duhen hedhur në drejtim të një bashkëpunimi më të gjërë në të ardhmen.

Procesi i Berlinit është një iniciativë që synon rritjen e bashkëpunimit rajonal në Ballkanin Perëndimor dhe në asistimin e tyre në  procesin e integrimit në BE, proces ky i filluar në 2014, nga Kancelarja Gjermane Angela Merkel. Krahas takimeve vjetore të zyrtarëve më të lartë qeveritarë, Procesi i Berlinit përfshin dhe takimet e përfaqësuesve të organizatave rajonale të shoqërisë civile (Forumi i Shoqërisë Civile), organizatat rinore (Forumi Rinor) dhe shoqatat e biznesit (Forumi i Biznesit).

Pavarësisht të gjitha vështirësive me të cilat është përballur procesi, gjatë samitit theksi u vu edhe tek arritjet si marrëveshja rajonale roaming, e cila hyri në fuqi në 1 korrik, Green Lanes themeluar vitin e kaluar, si dhe Zyra Rajonale e Bashkëpunimit Rinor (RYCO) dhe hapat drejt Tregut të Përbashkët Rajonal (CRM).

Një tjetër arritje është gjithashtu edhe krijimi i Forumit Rinor të Ballkanit Perëndimor i cili përfaqëson një mundësi shumë të mirë bashkëpunimi dhe shkëmbimi mes të rinjve të rajonit përtej dallimeve etnike, gjuhësore apo fetare.

Progres i konsiderueshëm është arritur gjithashtu në fushën e infrastrukturës së transportit dhe energjisë gjë e cila ka përmirësuar dhe ndërlidhshmërinë në rajon, ndërkohë që një vëmendje e vecantë i është kushtuar fushës së kërkimit shkencor dhe përfshirjes së shoqërisë civile. Që në fillimet e tij, “Procesi i Berlinit”, ka pasur progres në formimin profesional dhe arsimin e mëtejshëm, si dhe njohjen reciproke të diplomave universitare dhe bashkëpunimin akademik. Megjithatë, gjatë Samitit u evidentua se më shumë progres duhet bërë në këtë drejtim. Po kështu, “Procesi i Berlinit” ka ndikuar edhe në afrimitetin midis vendeve të rajonit, gjë e cila ka sjellë një intensifikim të dukshëm në kontaktet midis krerëve të qeverive të Ballkanit Perëndimor. Sipas Konkluzioneve të Samitit, pjesëmarrësit theksuan nevojën për vazhdimin e Procesit të Berlinit në mënyrë që të shfrytëzohet potenciali i plotë i bashkëpunimit rajonal të përmirësuar, gjithashtu me synimin për të kapërcyer pasojat socio-ekonomike të shkaktuara nga COVID-19.

Pjesëmarrësit gjithashtu theksuan se zgjerimi i BE-së për vendet e Ballkanit Perëndimor përbën një investim strategjik në paqe, demokraci, prosperitet, siguri dhe stabilitet në Evropë, duke rikonfirmuar pikëpamjen e kahershme se e ardhmja e të gjithë rajonit qëndron brenda BE-së.

Ndër sfidat që mbeten ende të rëndësishme dhe që kërkojnë vullnet politik për tu kapërcyer, janë edhe mosmarrëveshjet bilaterale midis vendeve si Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria, dialogu midis Kosovës dhe Serbisë dhe destabiliteti në Bosnjë dhe Hercegovinë.

Gjatë Samitit u konfirmua se gjatë Presidencës Sllovene të Këshillit Europian, do të mbahet edhe Samiti i BE-së për Ballkanin Perëndimor i cili synon të zhvillojë më pas procesin e anëtarësimit të Ballkanit Perëndimor në BE.

Një tjetër zhvillim i Samitit ishte edhe njoftimi mbi takimin e ardhshëm dixhital të Ballkanit Perëndimor, një ngjarje kryesore e agjendës rajonale të integrimit ekonomik –  i cili këtë herë do të mbahet në 11-13 tetor 2021 në Mal të Zi.

Qëllimi thelbësor mbetet përafrimi midis shteteve të Ballkanit Perëndimor dhe BE-së për të mundësuar anëtarësimin në BE pas reformave kyce.

Lidhur me Forumin e Shoqërisë Civile dhe Think Tank 2021, pjesëmarrësit mirëpritën rekomandimet e përpunuara nga dhjetë grupet e punës së Forumit, në lidhje me përfshirjen më të fortë të qytetarëve në proceset e zgjerimit të BE-së, rëndësinë e pajtimit dhe mediat e lira dhe të pavarura, fokusi në tranzicionin e mjedisit dhe energjisë, dhe integrimi i plotë i romëve dhe pakicave.

 Për të mësuar më shumë rreth konkluzioneve të Samitit,  klikoni këtu.

Datë: 1 korrik, 2021/ Burimi: Këshilli Europian dhe Presidenca Sllovene

Burimi i fotografisë: Këshilli Europian

Duke filluar që prej datës 1 korrik, 2021, Sllovenia do të kryesojë 6 mujorin e ardhshëm të Presidencës së Këshillit të Bashkimit Europian. Kjo është hera e dytë që Sllovenia merr Presidencën e Këshillit duke përmbushur kështu punën e Trios aktuale, në të cilën përfshihet Gjermania (gjysma e dytë e vitit 2020) dhe Portugalia (gjysma e parë e 2021).

Fokusi kryesor në Presidencën e Sllovenisë, do të jetë kontributi për forcimin e rezistencës së Bashkimit Europian në fushën e shëndetit, ekonomisë, energjisë, klimës dhe krizës kibernetike.

Nën sloganin: Së bashku, Rezistencë, Europë, (“Together. Resilient. Europe”) Sllovenia ka prezantuar prioritetet e saj gjatë presidencës, të cilat janë përcaktuar në katër kapituj kryesor:

1. Rezistenca dhe rimëkëmbja e Bashkimit Evropian. Një Bashkim Evropian strategjikisht autonom.

Zhvillimi i planeve dhe instrumenteve për të forcuar qëndrueshmërinë e Bashkimit Evropian ndaj pandemive dhe sulmeve kibernetike. Një rimëkëmbje e Bashkimit Evropian pas pandemisë që bazohet në një tranzicion dixhital, të gjelbër dhe të drejtë.

Emergjenca aktuale shëndetësore për shkak të pandemisë Covid- 19 kërkon një angazhim në nivel Europian e për pasojë Presidenca Sllovene do t’i japë prioritet ndërtimit të Bashkimit Europian të Shëndetit (European Health Union) dhe do të mbështesë propozimin për të krijuar Autoritetin e Gatishmërisë dhe Reagimit ndaj Emergjencave Shëndetësore.

Për të rritur rolin e BE-së dhe për ta pajisur atë me mjetet e duhura për të mbrojtur shëndetin e qytetarëve evropianë, Presidenca Sllovene do të përqendrohet, në veçanti, në ndërtimin e një Bashkimi Evropian të Shëndetit. Presidenca Sllovene kërkon të forcojë autonominë strategjike të BE-së dhe të përmirësojë kapacitetin e saj për të siguruar disponueshmërinë e produkteve medicinale dhe pajisjeve mjekësore, dhe për të lehtësuar kërkimin, zhvillimin dhe prodhimin e tyre. Presidenca Sllovene mbështet propozimin ambicioz për krijimin e një Autoriteti të Gatishmërisë dhe Reagimit të Emergjencave Shëndetësore (Health Emergency Preparedness and Response Authority- HERA).

Kjo periudhë, gjatë së cilës jeta dhe puna janë zhvendosur në internet, ka nxitur edhe rritjen e ndjeshmërisë ndaj sulmeve kibernetike, duke e kthyer forcimin e rezistencës kibernetike europiane në prioritet për Presidencën Sllovene.

Sipas Presidencës Sllovene duhet të sigurohet një rimëkëmbje e qëndrueshme në të gjithë sektorët e ekonomisë dhe jetës publike. Për të zbutur pasojat socio- ekonomike të pandemisë një nga përparësitë e Presidencës Sllovene do të jetë zbatimi efektiv i instrumentit të Gjeneratës së Ardhshme Europiane (Next Generation EU) dhe Objektit të Rimëkëmbjes dhe Qëndrueshmërisë (Recovery and Resilience Facility), me qëllim lehtësimin e miratimit të planeve kombëtare për rimëkëmbjen.

2. Konferenca për të Ardhmen e Evropës.

Organizimi i diskutimeve të hapura për të gjithë ata që dëshirojnë të kontribuojnë në propozime se si të ndërtohet një e ardhme e përbashkët evropiane.

Në funksion të shumë sfidave me të cilat është përballur BE gjatë viteve të fundit, ekziston nevoja, tani më shumë se kurrë, për një debat gjithëpërfshirës mbi të ardhmen e përbashkët. Konferenca për të Ardhmen e Evropës filloi zyrtarisht në 9 maj 2021 dhe pritet të përfundojë në pranverën e vitit 2022. Qëllimi i saj është të sigurojë një forum për një debat në të gjithë Evropën mbi atë se si duhet të duket BE në të ardhmen për të përmbushur pritjet e qytetarëve të saj.

Shumica e diskutimeve lidhur me Konferencën për të Ardhmen e Europës do të mbahen nën Presidencën Sllovene. Duke marrë parasysh këtë fakt, programi i saj bazohet në Axhendën Strategjike të BE për 2019-2024 dhe është në përputhje me programin 18 – mujor të Këshillit, i cili mbulon periudhën e presidencës Trio. Ky program detajon përparësitë dhe udhëzimet kryesore të Sllovenisë për aktivitetet e saj gjatë presidencës Sllovene të Këshillit të BE për periudhën 1 korrik – 31 dhjetor 2021.

3. Një bashkim i mënyrës evropiane të jetës, sundimit të ligjit dhe kritereve të barabarta për të gjithë.

Një bashkim i të drejtave dhe përgjegjësive të ekuilibruara, një nivel i lartë i mbrojtjes së të drejtave të njeriut dhe lirive themelore, përfshirë të drejtën për lirinë e shprehjes.

Në bazë të raportit vjetor të Komisionit Evropian, Presidenca Sllovene e Këshillit të BE do të drejtojë një dialog vjetor mbi situatën në lidhje me sundimin e ligjit në Bashkimin Evropian dhe në vendet individuale anëtare. Qëllimi është të promovojë një kulturë të sundimit të ligjit në të gjithë BE-në dhe, përmes debatit gjithëpërfshirës, ​​t’u mundësojë vendeve anëtare të mësojnë nga përvojat e njëri-tjetrit.

4. Një Bashkim Evropian i besueshëm dhe i sigurt. Një union që është i aftë të sigurojë siguri dhe stabilitet në lagjen e tij.

Një bashkim bashkëpunimi brenda Aleancës së Atlantikut të Veriut. Një bashkim që kërkon në mënyrë aktive të arrijë objektivin e mëposhtëm strategjik: Evropa, e tërë, e lirë dhe në paqe me veten dhe kontinentet e tjera. Një bashkim i kufijve të jashtëm të mbrojtur dhe një dallim i qartë midis migrimit të ligjshëm dhe të paligjshëm.

Ndryshe nga Presidenca Portugeze, duket se gjatë Presidencës Sllovene vëmendje e veçantë do t’i jepet vendeve të Ballkanit Perëndimor, të ardhmes së tyre në Europë dhe procesit të zgjerimit të vazhdueshëm të BE. Rimëkëmbja ekonomike, zhvillimi i qëndrueshëm, ndërlidhshmëria dhe qëndrueshmëria janë qëllimet kryesore të Presidencës Sllovene për këtë rajon ku do të mbahet edhe Samiti BE – Ballkani Perëndimor në vjeshtën e këtij viti.

Në këtë drejtim, gjatë presidencës së saj, Sllovenia do të vendosë në qendër të përpjekjeve forcimin e sigurisë së BE, dhe në këtë kontekst regjimi Shengen dhe funksionimi i plotë i tij merr një rëndësi të madhe.

Me synimin për të menaxhuar në mënyrë efektive presionet e migracionit, Sllovenia do të ketë si prioritet avancimin e negociatave mbi Paktin e Ri për Migracionin dhe Azilin dhe të forcojë rolin e Bashkimit Evropian në çështjet e migrimit.

Për të lexuar programin e plotë të Presidencës Sllovene, klikoni këtu.

Datë: 1-2 Qershor, 2021 / Burimi: Berlin Process

Burimi i fotografisë: Berlin Process

Forumi i Shoqërisë Civile & Think Tanks: Berlin 2021

Në kuadër të Samitit të rradhës të Procesit të Berlinit, në datat 1 – 2 Prill, 2021, u organizua “Forumi i Shoqërisë Civile & Think Tanks: Rruga për në Berlin”. CSF (Civil Society Forum) mblodhi përfaqësues të ndryshëm si grupe studimore, shoqëria civile dhe ekspertë të fushave përkatëse për të shkëmbyer ide dhe për të ofruar rekomandime mbi procesin e integrimit europian të vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Rekomandimet u ndanë në dhjetë kategori dhe adresuan fushat si:

• E ardhmja e BE-së në Ballkanin Perëndimor;
• Roli i Shoqërisë Civile në Forcimin e Demokracisë;
• Lufta kundër keqinformimit dhe përforcimi i pavarësisë së medias;
• Adresimi i Trashëgimive të së kaluarës dhe Ndërtimi i Mirëkuptimit Rajonale;
• Pranimi i të drejtave të minoriteteve në Ballkanin Perëndimor;
• Axhenda e Gjelbër: Tranzicioni i Energjisë;
• Axhenda e Gjelbër: Ndotja e Ajrit;
• Agjenda e Gjelbër: Biodiversiteti dhe Ruajtja e Natyrës;
• Rritja e Pajtueshmërisë së Integritetit në Projektet Infrastrukturore;
• Dixhitalizimi në Shërbimet Publike: Rritja e Transparencës, Sigurimi i Mbrojtjes së të Dhënave;

Rekomandimet morën në konsideratë rolin e tre aktorëve kryesorë përkundrejt zbatimit të tyre. OShC-të dhe Think Tanks nga Ballkani Perëndimor, qeveritë e Ballkanit Perëndimor dhe BE-ja me shtetet anëtare.

Në fushën e së Ardhmes së BE-së në Ballkanin Perëndimor rekomandimet kryesore ishin: i) monitorimi i plotë i reformave që po zbatohen në vendet e Ballkanit Perëndimor; ii) përfshirja e OShC-ve në procesin negociues të integrimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE; dhe iii) koherenca dhe qëndrueshmëria në komunikimin në lidhje me procesin e zgjerimit të Ballkanit Perëndimor si në nivelin teknik, ashtu edhe në atë politik.

Në kategorinë e Rolit të shoqërisë civile në forcimin e demokracisë, rekomandimet kryesore që u ofruan janë: i) bashkëpunim kolektiv midis OSHC-ve të rajonit në lidhje me çështjet më të rëndësishme që ndikojnë në jetën e përditshme të qytetarët e Ballkanit Perëndimor. Së dyti, duhet të ketë një rregullim në fushat e fokusit të ndihmës së ofruar për shoqërinë civile në rajon, me më shumë investime në organizata sesa në projekte.

Lidhur me Luftën kundër Keqinformimit dhe Forcimin e Pavarësisë së Mediave, rekomandimet u përqendruan në përmirësimin e kornizës ligjore e cila do të parandalojë monopolizimin e sektorit dhe konfliktet e mundshme të interesave si dhe në ndihmën financiare për mediat e pavarura me qëllim krijimin e modeleve të nevojshme të biznesit dhe themelimin e instrumenteve të reja që do të monitorojnë nivelet e lirisë së medias.

Kategoria e Adresimit të Trashëgimive të së kaluarës dhe Ndërtimi i Mirëkuptimit Rajonal përbëhet nga rekomandimet e tilla si: i) bashkëpunimi multidisiplinar midis OJQ-ve të rajonit që do të nxisë dhe promovojë rëndësinë e të drejtave të njeriut në Ballkanin Perëndimor; ii) sigurimi i granteve të nevojshme për vendet e rajonit për mbështetjen e programeve ndërkufitare që do të ndihmojnë në procesin e ndërtimit të paqes në rajon; dhe iii) inkurajimi dhe mobilizimi i pjesëmarrjes së pakicave në proceset përkatëse zgjedhore.

Një pjesë e Axhendës së Gjelbër të BE-së lidhet me Marrëveshjen e Gjelbër të BE-së për rajonin e Ballkanit Perëndimor. Plani Ekonomik dhe i Investimeve prej 9 miliardë eurosh për Ballkanin Perëndimor synon stimulimin e ekonomive të rajonit, njëkohësisht duke e sjellur atë në nivelet e standardeve mjedisore të BE-së dhe objektivave të klimës.

Rekomandimet në lidhje me fushën e Axhendës së Gjelbër: Tranzicioni i Energjisë, përfshijnë: i) përfshirja e përhershme e temës së tranzicionit energjitik në axhendën politike të vendeve të Ballkanit Perëndimor; ii) sigurimi që zbatimi i Axhendës së Gjelbër kryhet në një mënyrë transparente dhe se IPA III ka vendosur kushte të qarta për përdorimin e fondeve të saj.

Në kategorinë e Agjendës së Gjelbër: Ndotja e Ajrit, rekomandimet përkatëse u përqendruan në rritjen e ndërgjegjësimit të publikut përmes fushatave publike të informimit dhe pajtueshmërisë së vendeve të Ballkanit Perëndimor në lidhje me detyrimet e tyre mjedisore kombëtare dhe ndërkombëtare.

Kategoria e Energjisë së Gjelbër: Biodiversiteti dhe Mbrojtja e Natyrës përbëhej nga rekomandimet të tilla si: i) rritja e rolit dhe angazhimit të OShC-ve në aktivitetet kërkimore në lidhje me mbrojtjen e florës dhe faunës si në nivel kombëtar dhe ashtu dhe në atë rajonal dhe ii) implementimi i detyrimeve ligjore që do të sigurojnë që çështjet mjedisore të kenë përparësi në sistemin gjyqësor.

Gjithashtu, në fushën e Rritjes së Pajtueshmërisë së Integritetit në Projektet e Infrastrukturës, u propozuan disa rekomandime. Miratimi përfundimtar i planeve të Pajtueshmërisë së Integritetit (Integrity Compliace), detyrimet e BE-së dhe praktikat më të mira ndërkombëtare. Së dyti, përfshirja e qeverisjes së mirë dhe pajtueshmërisë së integritetit si pjesë e mbështetjes së BE-së për projektet infrastrukturore. Gjithashtu, sigurimi i fondeve të nevojshme afatgjata të BE-së për think tank-et dhe OSHC-të e specializuara. Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim ishte gjithashtu pjesë e grupit të punës në këtë fushë duke ofruar ekspertizën e zhvilluar gjatë monitorimit të Axhendës së Ndërlidhshmërisë (Connectivity Agenda), me fokus të veçantë në projektet infrastrukturore.

Kategoria e Dixhitalizimit në Shërbimet Publike: Rritja e Transparencës, Sigurimi i Mbrojtjes së të Dhënave përbëhej nga rekomandime, siç është miratimi i një kornize ligjore gjithëpërfshirëse në fushën e dixhitalizimit dhe mbrojtjes së të dhënave në përputhje me standardet e BE-së. Transferimi i njohurive dhe praktikave përkatëse për zbatimin e suksesshëm të e-shërbimeve në vendet e Ballkanit Perëndimor dhe bashkëpunimi midis OSHC-ve të specializuara dhe qeverive të rajonit në hartimin e shërbimeve elektronike.

Dokumenti i plotë me rekomandimet e nxjerra nga Forumi i Shoqërisë Civile mund të konsultohet më tej këtu.

Datë: 10 Qershor, 2021 / Burimet: European Western Balkans, European Commission

Burimi i fotografisë: Bashkimi Europian

Samiti i Tiranës: Takimi i Liderëve të Ballkanit Perëndimor

Më 10 qershor 2021 u organizua Samiti i liderëve të Ballkanit Perëndimor në Tiranë, ku morrën pjesë Kryeministrat dhe Presidentët e gjashtë vendeve të Ballkanit (Shqipëri, Kosovë, Mal i Zi, Bosnje & Hercegovinë, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi) dhe Komisioneri I BE-së për Zgjerimin dhe politikën e Fqinjësisë, Olivér Várhelyi.

Fokusi kryesor i diskutimeve, që u zhvilluan gjatë Samitit, ishte zbatimi i Planit Ekonomik dhe të Investimeve (EIP) që u miratua nga Komisioni Evropian, më 6 tetor, 2020. Sipas EIP- së, 29 miliardë euro do t’u ofrohen vendeve të Ballkanit Perëndimor në mënyrë që të ndihmojnë në rimëkëmbjen e tyre pas pandemisë Covid-19 dhe konvergjencën e tyre legjislative me BE. Përveç kësaj, EIP ka objektiva të tjerë si nxitja e integrimit rajonal dhe bashkëpunimit në Ballkanin Perëndimor.

Gjatë një konference të përbashkët për shtyp me Kryeministrin shqiptar Edi Rama, Komisioneri Olivér Várhelyi deklaroi se “Ne jemi të gatshëm të rikonfirmojmë angazhimin tonë me planin ekonomik dhe të investimeve. Një plan që kemi lançuar që nga vjeshta, e cila mobilizon një të tretën e PBB-së së rajonit. Janë €29 miliardë në formën e investimeve që do të vijnë në rajon. Ky plan nuk do të funksionojë nëse vetë rajoni nuk funksionon si një i tërë, nëse nuk kemi një treg rajonal ”. Komisioneri shtoi se treguesi i parë i suksesshëm i ndikimit që EIP ka pasur në vendet e Ballkanit Perëndimor është përdorimi falas i roaming telefonik në rajonin e BP.

Më 24 dhe 25 qershor 2021, Këshilli Evropian do të diskutojë mbi rimëkëmbjen ekonomike pas pandemisë, migracionin dhe marrëdhëniet e jashtme, si dhe vendimin mbi temën e mbajtjes së Konferencës së parë Ndërqeveritare e cila do të fillojë zyrtarisht procesin e integrimit në BE të Shqipërinë dhe Maqedonisë së Veriut. Gjithashtu, më 5 korrik do të mbahet Samiti i ardhshëm i Procesit të Berlinit ku do të analizohet progresi i procesit të integrimit në BE të vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Datë: 6 Janar, 2021 / Burimi: 2021 portugal.eu dhe Euractiv

Burimi i fotografisë: 2021portugal.eu

Fillimi i vitit të ri përkon edhe me rotacionin e Presidencës së Këshillit të Bashkimit Europian, i cili në 6-mujorin e ardhshëm do të udhëhiqet nga Portugalia. (Presidenca e Këshillit ndërrohet midis vendeve anëtare të BE-së çdo gjashtë muaj – Treshja aktuale e presidencës përbëhet nga Gjermania (gjysma e dytë e vitit 2020), Portugalia (gjysma e parë e 2021) dhe Sllovenia (gjysma e dytë e 2021).

Disa nga përparësitë kryesorë për Presidencën e rradhës janë:

·Promovimi i një rimëkëmbjeje të lëvruar nga klima dhe tranzicioni dixhital;

· Zbatimi i Shtyllës Evropiane të të Drejtave Sociale të Bashkimit Evropian si një element dallues për të siguruar një klimë të drejtë dhe gjithëpërfshirëse dhe tranzicionin dixhital;

· Fuqizimi i autonomisë së Evropës, duke marrë një rol udhëheqës në veprimet klimatike dhe duke promovuar një transformim digjital në shërbim të njerëzve.

Kriza e shkaktuar nga COVID-19 mbetet ende një sfidë e madhe për Bashkimin Europian, ndaj Presidenca Portugeze do të bëjë të mundur gjithçka që këto 6 muaj të jenë fillimi i një cikli të ri për Europën.

Një nga përparësitë kryesore është zbatimi i Planit Financiar Shumëvjeçar (Multiannual Financial Framework – MFF) 2021-2027 dhe i Instrumentit të Gjeneratës tjetër të BE-së (EU Next Generation Instrument / Next Generation EU), të cilat përfshijnë një seri instrumentesh financiare inovative për mbështetjen e rritjes ekonomike në Europë, me focus të veçantë tek rimëkëmbja dhe qëndrueshmëria.

Vëmendje e Presidencës së rradhës mbetet gjithashtu tek mbrojtja e vlerave të saj, duke konsoliduar shtetin e së drejtës, luftës ndaj disinformimit dhe promovimit të lirisë në media, fuqizimi i modelit Social Europian dhe rritja e besueshmërisë së qytetarëve.

Një tjetër fokus i Presidencës Portugeze do të jetë suporti për të krijuar “Bashkimi Europian Shëndetësor”, i cili do të rrisë kapacitetet për tu përgjigjur ndaj krizave të shëndetit publik si në rastin e Covid-19 dhe shpërndarjes së vaksinës në Europë.

Në rrafshin ndërkombëtar prioritet mbetet edhe fuqizimi i BE-së në arenën ndërkombëtare si një aktor aktiv global, ku Portugalia do të investojë në forcimin e multilateralizmit dhe afirmimit të Bashkimit Europian si një lojtar global, lidershipi i së cilit është i nevojshëm në shumë çështje të arenës ndërkombëtare. Presidenca do të ketë në fokus gjithashtu marrëdhëniet e Bashkimit Europian me Afrikën dhe Amerikën Latine. Prioritet i lartë mbeten marrëdhëniet transatlantike dhe një agjendë e re me administratën e re të Shteteve të Bashkuara.

Ajo që nuk vihet re në prioritetet e presidencës portugeze është zgjerimi në Ballkanin Perëndimor dhe duket se në 6 mujorin e parë të këtij viti nuk do të ketë asnjë përparim të rëndësishëm sa i takon axhendës së zgjerimit të BE-së. Më shumë se kurrë, zhvillimi i ardhshëm i Ballkanit Perëndimor dhe procesi i anëtarësimit në BE kanë mbetur në udhëkryq. Për të lexuar programin e plotë të Presidencë Portugeze, klikoni këtu.

Datë: 29 Qershor, 2020 / Burimi: Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim

Burimi i fotografisë: Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim

Më 29 qershor 2020, Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim (CDI) organizoi në partneritet me Fondacionin Friedrich-Ebert në Tiranë, Fondacionin Friedrich-Ebert në Bruksel dhe portalin European Westen Balkans, Diskutimin Online “Zgjerimi i BE-së: Për një rol më të gjerë  të rinisë dhe shoqërisë civile”.

Nën moderimin e Z. Nemanja Todorović Štiplija, Kryeredaktor i portalit European Western Balkans dhe përmes një diskutimi me aktorë dhe ekspertë të ndryshëm në procesin e integrimit në BE, ky event ofroi mundësinë për të rishikuar mekanizmat aktualë si dhe mjetet e tjera përmes të cilave mbështetja e ri-gjeneruar e BE-së për rajonin mund të përkthehet në një rol më të gjerë dhe aktiv të grupeve rinore dhe shoqërisë civile.

Panelistët diskutuan gjithashtu edhe për sfidat aktuale të zgjerimit të BE-së, duke u përqëndruar në metodologjinë e re të zgjerimit dhe përfshirjen e vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe veçanërisht organizatave të shoqërisë civile në debatet kryesore të BE-së.

Diskutimi filloi me fjalën përshëndetëse të Z. Matthias Hedder, Zëvendës Drejtues i Zyrës së Fondacionit Friedrich-Ebert në Bruksel dhe Znj. Stine Klapper, Drejtoreshë e Fondacionit Friedrich-Ebert- në Tiranë, e cila theksoi edhe një herë rëndësinë për të përfshirë shoqërinë civile në politikëbërje. Zonja Klapper gjithashtu shtoi se: “Të gjitha reformat e ndryshme që ne do të duhet të ndjekim në vitet e ardhshme varen jo vetëm nga politikëbërësit por edhe nga shoqëria. Në këtë drejtim, politikëbërësit kanë nevojë për ekspertizën e shoqërisë civile.”

Znj. Krisela Hackaj, Drejtoreshë Ekzekutive e Institutit për Bashkëpunim dhe Zhvillim, shtoi se të rinjtë dhe OShC-të janë shumë të interesuar për procesin e Integrimit Evropian, por ata nuk janë të vetëdijshëm sa duhet për modalitetet përkatëse të pjesëmarrjes. Këtë këndvështrim e ndau edhe Znj. Dafina Peci, Drejtoreshë Ekzekutive e Kongresit Rinor Kombëtar të Shqipërisë, e cila argumentoi se ekziston një nivel i lartë entuziazmi nga të rinjtë drejt integrimit në BE, por ky entuziazëm nuk mbështetet me informacionin e duhur, njohuri dhe format e pjesëmarrjes.

Lidhur me metodologjinë e re të zgjerimit të BE-së, Z. Florent Marciacq, Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm, Qendra Austro-Franceze për Rivendosjen e Marrëdhënjeve Miqësore në Evropë (Vjenë)/ Austro-French Centre for Rapprochement in Europe (Vienna), shpjegoi se tashmë vendet e rajonit mund të marrin pjesë në programet e BE-së, mund të përfshihen më shumë në politika të caktuara sektoriale, përfitojnë nga disa financa të caktuara, të marrin pjesë në takime si vëzhgues, të jenë më të përfshirë në përgjithësi. Sidoqoftë, në këtë metodologji të re, OShC-të mbeten të papërfshira.

Në vijim të qasjes rajonale të projektit CONNECT, duke shkëmbyer herë pas here edhe praktikat më të mira të vendeve të rajonit pararojë në procesin e Integrimit në BE, pjesëmarrja e Znj. Miljana Pejić, Menaxhere Programi pranë Këshillit Rinor Kombëtar të Serbisë ofroi një perspektivë rajonale.

Sa i takon mekanizmave aktualë për pjesëmarrjen e OShC-ve dhe veçanërisht të rinjve në vendimmarrje dhe përfshirjen e tyre më tej në procesin e integrimit në BE, Znj. Pejiç shtoi se “Paqëndrueshmëria e organizatave në lidhje me çështjet financiare, por edhe burimet e tjera e bëjnë të pamundur që organizatat të monitorojnë apo kryejnë funksionin ‘watchdog” dhe të kenë një zë në nivel lokal.”

Axhenda e seminarit rajonal mund të konsultohet këtu.

Ky aktivitet u organizua në kuadër të projektit “Një qasje sektoriale për kontributin e shoqërisë civile në procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian- CONNECT,” i cili financohet nga Delegacioni i Bashkimit Evropian në Tiranë përmes Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë / (CFCU) dhe zbatohet nga Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim në partneritet me Fondacionin Friedrich Ebert (Tiranë) dhe Centar Savremene Politike / European Western Balkans (Beograd).

* Ky diskutim online ishte aktiviteti i fundit në kuadër të projektit CONNECT, duke përmbyllur kështu, 18 muaj të suksesshëm të konsultimeve lokale dhe krijimit të një baze njohurish mbi integrimin evropian në Shqipëri, duke marrë në konsideratë praktikat më të mira dhe përvojën e vendeve fqinjë pararojë në procesin e Integrimit në BE, si dhe duke ndërtuar një bazë dokumentale publike e të qëndrueshme në shërbim të grupeve të interesuar në Shqipëri. Tashmë, projekti do të vazhdojë si një Iniciativë Flamur, me qëllim ofrimin e një perspektive më të gjerë e të vazhdueshme sa i takon procesit të negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në BE si dhe dinamikave institucionale të këtij procesi.

 

Video | Diskutim Online “Zgjerimi i BE-së: Për një rol më të gjerë të rinisë dhe shoqërisë civile”| 29 Qershor 2020

Datë: 01 Korrik, 2020 / Burimi: eu2020

Burimi i fotografisë: Zyra Federale Gjermane e Jashtme

Programi 18 mujor i Këshillit i përgatitur nga Presidenca e ardhshme e Gjermanisë, Portugalisë dhe Sllovenisë dhe përfaqësuesve të lartë, kryetarë të Këshillave për punët e jashtme.

Ndërsa Republika Federale e Gjermanisë merr përsipër Presidencën e Këshillit të Bashkimit Evropian nga 1 korriku – 31 dhjetor 2020, duket se do të ketë një bashkëpunim të ngushtë edhe me Presidencat e Qeverive të tjera pasardhëse të Këshillit të BE-së si ajo e Portugalisë dhe Sllovenisë në një program të njohur ndryshe  si “Programi Trepalësh”.

Programi Trepalësh siguron një tranzicion të rrjedhshëm nga një Presidencë e një vendi anëtar të BE-së në tjetrin, përmes një agjende 18-mujore, e cila identifikon çështjet kryesore që do të trajtohen gjatë presidencave të tyre përkatëse, të përshkruara në Agjendën Strategjike 2019 – 2024.

Ҫështjet e mëposhtme janë disa nga pikat kyҫe të programit të ardhshëm 18-mujor të Këshillit, të përgatitura nga Kryesia e ardhshme Gjermane, Portugeze dhe Sllovene dhe Përfaqësues të Lartë, Kryetarë të Këshillave të Punëve të Jashtme të BE-së:

• Mbështetje për një Evropë të drejtë dhe sociale që promovon interesat dhe vlerat e Evropës në të gjithë botën. Promovimi i kohezionit social, sundimit të ligjit, barazisë, të drejtave të njeriut dhe përgjegjësisë sociale duke përfshirë këtu gjithashtu mësimet e marra gjatë pandemisë globale shkaktuar nga virusi Covid-19;
• Sigurimi i një transformimi dixhital transparent në mbarë Evropën që respekton të drejtat e njeriut dhe mbron qytetarët nga rreziqet kibernetike në internet dhe dezinformimi. Realizimi i përparimit dixhital në fusha si arsimi, kërkimi shkencor, financa dhe shëndetësia. Fuqizimi dhe ruajtja e sovranitetit dixhital në lidhje me dixhitalizimin dhe inteligjencën artificiale si një teknologji kryesore e së ardhmes. Formimi në mënyrë aktive të ardhmen e punës në lidhje me dixhitalizimin, dhe duke bërë më shumë për të siguruar zbatimin e Shtyllës Evropiane të të Drejtave Sociale;
• Gjetja e zgjidhjeve gjithëpërfshirës dhe të përhershme ndaj krizës së migracionit. Rritja e përpjekjeve kundër migracionit të paligjshëm dhe trafikimit të qenieve njerëzore, duke adresuar gjithashtu shkaqet thelbësore të migracionit dhe zhvendosjes së detyruar;
• Promovimi i mëtejshëm i sovranitetit Evropian teknologjik dhe industrial dhe një tregu të vetëm të qëndrueshëm dhe konkurrues. Sigurimi i zbatimit efektiv dhe të drejtë, aplikimit dhe forcimit të rregullave të një tregu të vetëm. Kjo do të përfshijë një taksim të drejtë dhe efektiv si dhe përmirësimin e luftës së BE-së kundër pastrimit të parave. Promovimi i tregtisë së hapur, ambicioze, të ndershme, të qëndrueshme dhe të bazuar në rregulla;
• Forcimi i konkurrencës industriale në Evropë si dhe sigurimi i një mjedisi të qëndrueshëm investimesh për bizneset e vogla dhe të mesme. Identifikimi i zinxhirëve strategjikë të vlerave, industrisë dhe projekteve të rëndësishme me interes të përbashkët evropian. Thellimi i Unionit Ekonomik dhe Monetar, si dhe sjellja e sektorit financiar në epokën dixhitale;
• Investimi në një transformim ekonomik inovativ, të qëndrueshëm dhe inteligjent që mbulon të gjitha rajonet, dhe forcimin e konkurrencës së tyre. Ndërtimi i një Evrope me klimë të qëndrueshme dhe të gjelbërt dhe arritja e 17 qëllimeve të zhvillimit të qëndrueshëm (SDGs) dhe objektivave të Marrëveshjes së Gjelbër të BE-së;
• Promovimi i vlerave evropiane në një nivel ndërkombëtar, së bashku me Përfaqësuesin e Lartë të Unionit për Politikën e Jashtme dhe të Sigurinë: Procedimi i procesit të zgjerimit drejt Ballkanit Perëndimor, ndjekja e një politike ambicioze fqinjësore drejt Lindjes dhe Jugut dhe forcimi i bashkëpunimit me Afrikën. Përmirësimi i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe shqyrtimi më tej i politikave dhe marrëdhënieve evropiane të mbrojtjes.

Për të lexuar dokumentin e plotë të Programit Trepalësh, klikoni këtu.

Datë: 07 Maj, 2020 / Burimi: Politico dhe Deutsche Welle

Burimi i fotografisë: Jurica Galoic/PIXSELL/EU2020HR

Samiti i Zagrebit, i konsideruar ndryshe si eventi kryesor për presidencën e parë gjashtëmujore të Kroacisë në BE, u mbajt në datën 6 Maj në mënyrë virtuale për shkak të situatës së shkaktuar nga pandemia Covid-19. Dhe pikërisht kjo pandemi mori dhe vëmendjen kryesore në diskutimet mes përfaqësuesve të BE-së, shteteve anëtare dhe 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor. Diskutimet dhe deklarata përfundimtare kishin fokus kryesor përballimin e përbashkët dhe solidar të pandemisë mes partnerëve dhe ri-afirmimin e angazhimeve të nxjerra në samitet e mëparshme të Selanikut dhe Sofies, kryesisht lidhur me të ardhmen Evropiane të rajonit.

Nga “vendet e Ballkanit Perëndimor e kanë të ardhmen në BE” në Samitin e Selanikun (2003), tek “mbështetja për perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor” në Sofje (2018) dhe tani në Zagreb tregon për hezitimin e shtuar në radhët e lidërve të shteteve anëtare të BE-së. Gjithashtu, gjuha e përdorur në Deklaratën e Përbashkët të Samitit të Zagrebit, është më qortuese dhe kërkuese lidhur me reformat që duhet të ndërmarrë secili vend në rajon, nivelin e bashkëpunimit për të arritur objektivat e fqinjësisë së mirë me zgjidhje përfundimtare të çështjeve konfliktuale si dialogu Kosovë-Serbi, si dhe tërheqja e vëmendjes për kthimin në sikron të politikave të jashtme të vendeve të rajonit me ato të BE-së sidomos për çështjet madhore (përgjigje ndaj afrimit të Serbisë me Kinën dhe Rusinë).

Gjatë samitit nuk u përmend diçka konkrete sa i takon procesit të anëtarësimit, si ndonjë datë apo afat për çuarjen përpara të proceseve në të ardhmen e secilit vend të rajonit. Megjithatë, në terma të përgjithshme, perspektiva e anëtarësimit u konfirmua si prioritare për mandatin e Komisionit aktual. Gjithashtu, u rikonfirmuan edhe një herë objektivat e përbashkëta të shprehura në dy samitet paraardhëse për ruatjen e vlerave të Unionit me promovimin e demokracisë, forcimin e sundimit të ligjit, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, çështjet e sigurisë lidhur me terrorizmin dhe ekstremizmin, frenimin e rrjedhjeve të migracionit të paligjshëm, luftën kundër dhe sigurinë kibernetike. Nga krahu tjetër, vendet e Ballkanit Perëndimor ripohojnë zotimin për vazhdimin e reformave që do ta çojnë përpara procesin nga ana e tyre.

Çka ishte konkrete në diskutime dhe rezultate ishte aktualiteti i pandemisë. BE dërgoi një mesazh të qartë se prezenca e saj në rajon do të jetë domethënëse. Një paketë prej 3.3 miliard euro do të vihet në dispozicion të përballimit të pandemisë për 6 vendet e rajonit. Për këtë, Presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen u shpreh: “fakti se kjo mbështetje dhe ky bashkëpunim shkojnë shumë më larg nga çfarë i është dhënë rajonit nga ndonjë partner tjetër meriton të njihet publikisht”. Në deklaratën e përbashkët të këtij Samiti përfshihet edhe angazhimi për përballje të përbashkët edhe gjatë fazave të mëtejshme të rimëkëmbjes ekonomike.

Deklarata vuri theksin në përmirësimin e marrdhënieve të fqinjësisë dhe mbështet fort iniciativat e bashkëpunimit rajonal. Nga Samiti i Sofjes ku shprehimisht kërkohej një shtim i fokusit në bashkëpunimin rajonal kryesisht në fushat e Energjisë dhe Transportit, përmes implementimit të acquis për Traktatet e Komunitetit të Energjisë dhe Komunitetit të Transportit, gjuha në Zagreb ishte më e përgjithësuar duke kërkuar shrytëzimin e kapaciteteve të bashkëpunimit ekonomik nën Zonën Ekonomike Rajonale, edhe kjo e sjellë nën premisat e situatës pandemike.

Teksa pritej që prej situatës së pandemisë ky samit nuk do të përmbushte pritshmëritë e organizatorëve të cilët iniciativën për Samitin e Zagrebit e shprehën që në deklaratën e përbashkët në Sofje, mungesa e një axhende konkrete të bashkangjitur në Deklaratë duket se tregon për një rënie të interesit të Unionit në rajon. Duket se aktualisht BE nuk e ka luksin e të zhvendosurit të fokusit jashtë problemeve të saj të brendshme, të thelluara edhe më shumë nga pandemia. Shpresat për një rivitalizim të marrdhënies mes palëve mund të rilindin pas daljes nga situata kritike e pandemisë.

Deklaratat e plota të 3 samiteve janë si më poshtë:

EU-Western Balkans Summit Zagreb, 6 maj 2020
EU-Western Balkans Summit Sofie, 17 maj 2018
EU-Western Balkans Summit Thessaloniki, 21 June 2003

Datë: 15 Shkurt, 2020 / Burimi: Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim

Burimi i fotografisë: Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim

Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim – CDI organizoi në datat 13-14 Shkurt, Seminarin Rajonal me temë “Investimi në njerëz dhe kohezioni social: Një perspektivë e rinisë dhe shoqërisë civile”. Ky event kishte për qëllim të ftonte palët e ndryshme të interesit, siç janë institucionet lokale dhe rajonale, shoqëria civile, akademia, media, organizata rinore etj., për të diskutuar dhe gjetur mënyra të reja inovative dhe të qëndrueshme për të punuar së bashku në fusha si lëvizshmëria dhe shtylla dixhitale, hartëzimi i potencialit ekonomik, inovativ dhe shkencor në vend si dhe politikat publike përkatëse që kanë një fokus të veçantë në inovacionin, lëvizshmërinë e të rinjve dhe akademikëve dhe punësimin.

Më 13 shkurt, ky seminar u përshtat në formën e një workshop-i ku aktorë të ndryshëm si organizatat e shoqërisë civile, akademikë, media, të rinjtë, etj., punuan së bashku në tre tema kryesore si: i) Edukimi dhe Punësimi, ii) Lidhshmëria dhe lëvizshmëria e të rinjve, dhe iii) Inovacioni, dixhitalizimi dhe media.

Më 14 shkurt, seminari rajonal filloi me fjalën përshëndetëse të Znj. Krisela Hackaj, Drejtore Ekzekutive e Institutit për Bashkëpunim dhe Zhvillim dhe Znj. Stine Klapper, Drejtoreshë e Fondacionit Friedrich-Ebert- në Tiranë, partner në këtë Projekt.

Nemanja Todorović Štiplija, Kryeredaktor i portalit European Western Balkans, prezantoi gjetjet e punës kërkimore mbi gjendjen aktuale të Zonës Ekonomike Rajonale në Ballkanin Perëndimor, të përgatitur në kuadër të projektit nga CDI dhe partnerët e tij, si dhe rekomandimet e dala nga workshop-i rajonal i mbajtur më datë 13 Shkurt. Ai gjithashtu theksoi se në përgjithësi REA nuk po merr shumë vëmendje nga media, dhe më shumë informacion dhe transparencë duhet të shoqërojnë këtë proces.

Më pas, paneli “Investimi tek njerëzit dhe kohezioni social” filloi me znj. Tanja Miščević, ish-kryenegociatore e Republikës së Serbisë, Zëvendës/Sekretare e Përgjithshme e Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal, e cila shpjegoi  arritjet kryesore dhe sfidat e Zonës Ekonomike Rajonale me një fokus të veçantë në zhvillimin e shtyllave më të drejtpërdrejta të lidhura me kapitalin njerëzor. Znj. Miščević është gjithashtu një njohëse shumë e mirë e procesit të integrimit në BE, ndaj dhe vazhdimisht ka theksuar rëndësinë e rolit të shoqërisë civile dhe rinisë në hapat e parë të procesit të negociatave. Në lidhje me propozimin për metodologjinë e re të zgjerimit, Znj. Miščević theksoi se ky propozim ofron një impuls të fortë për shoqërinë civile, duke pasur parasysh që edhe nëse fondet për vendet kandidate pezullohen për shkak të drejtimit të kundërt të reformave, këto fonde do të vazhdojnë për shoqërinë civile. Kjo është arsyeja pse është shumë e rëndësishme, shtoi ajo, që shoqëria civile të organizohet në koalicione ose rrjete për një ndikim më të madh në qeverisjen e demokracisë.

Znj. Oriana Arapi, Drejtore e Përgjithshme, Njësia për Qeverisje të Mirë dhe Politika e Zhvillimit, Departamenti i Zhvillimit dhe Qeverisjes së Mirë, Zyra e Kryeministrit shpjegoi rezultatet e komponentit të zhvillimit socio-ekonomik të raportit të monitorimit të Strategjisë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim (2015 -2017). Sipas raportit arsimi më i mirë, punësimi i të rinjve dhe aftësi më të mira trajnuese mbeten sfidat kryesore dhe do të jenë akoma një pjesë e rëndësishme e prioriteteve të Strategjisë tjetër të SKZHI 2030. Znj Arapi, shtoi se procesi i planifikimit për IPA 2021-2027 është duke ndodhur tani dhe pritet të përfundojë në Shtator në vijim me procesin e prioritizimit i cili do të kryhet në koordinim me Ministritë e linjës. Ajo theksoi domosdoshmërinë që të dy proceset të jenë të lidhura.

Po kështu, Znj. Mirela Muça, Drejtore e Agjencisë Kombëtare e Kërkimit Shkencor dhe Inovacionit shpjegoi situatën aktuale të kërkimit shkencor në Shqipëri dhe sfidat kryesore që mbeten veçanërisht në përgatitjen e Strategjisë së Specializimit Inteligjent (S3), siç është një përfshirje më e gjerë e të gjithë aktorët si shoqëria civile, biznesi, media, universitete etj dhe disponueshmëria e të dhënave për ndërtimin e treguesve të nevojshëm që matin inovacionin dhe kërkimin shkencor. Nga progresi aktual në hartëzimin e potencialit të zhvillimit, Znj Muça veçoi sektorët kryesorë ekonomikë si: bujqësia, turizmi dhe energjia. Ajo shtoi gjithashtu se zona Tiranë-Durrës përfaqëson potencialin kryesor të zhvillimit në nivelin e vendit.

Paneli u përmbyll nga Z. Gledis Gjipali, Drejtor Ekzekutiv i Lëvizjes Evropiane në Shqipëri i cili nënvizoi rëndësinë dhe domosdoshmërinë për përfshirjen thelbësore të shoqërisë civile dhe të rinjve në procesin e integrimit në BE. Sipas Z. Gjipali, momentumi aktual duhet të përdoret nga shoqëria civile për t’u organizuar, rrjetizuar dhe përgatitur mirë për të kontribuar dhe ushtruar presion në proceset e vendimmarrjes. Gjithashtu, znj. Gjipali theksoi mënyrën se si interesat e shoqërisë civile diktojnë nevojën për një bashkëpunim dhe rrjetëzim më të mirë dhe më të fortë midis grupeve të ndryshme të shoqërisë civile. Një sfidë kryesore në Shqipëri ka të bëjë me një akses më të mirë dhe përfitim më të madh nga instrumentet e financimit të disponueshëm dhe të ndryshëm të IPA.

Paneli u moderua nga Znj. Dafina Peci, Drejtoreshë Ekzekutive e Kongresit Rinor Kombëtar dhe u organizua në kuadër të projektit “Një qasje sektoriale për kontributin e shoqërisë civile në procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian- CONNECT,” i cili financohet nga Delegacioni i Bashkimit Evropian në Tiranë përmes Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë/ (CFCU) dhe zbatohet nga Instituti për Bashkëpunim dhe Zhvillim në partneritet me Fondacionin Friedrich Ebert (Tiranë) dhe Centar Savremene Politike / European Western Balkans (Beograd).

Një material përmbledhës bazuar në përfundimet e dy tryezave të mëparshme, diskutimet rajonale të workshop-it dhe inputet kryesore nga seminari rajonal do të publikohet shumë shpejt.

Axhenda e seminarit rajonal mund të konsultohet këtu.