PËRFSHIRJA E RINISË NË PROCESIN E ANËTARËSIMIT NË BE
Krahas shoqërisë civile, organizatat rinore kanë gjithashtu një rol të vecantë sa i takon angazhimit ne reformat negociatave. Rinia është një ndër aktorët kryesorë të SHC dhe shtylla e rëndësishme e shoqërisë ku fokusohen një pjesë e madhe e politikave të BE-së. Për t’u ndjerë të përfshirë në procesin e anëtarësimit, të rinjtë kanë nevojë për informim të targetuar dhe për mekanizma specifike që mbështesin përfshirjen e tyre në këtë proces të rëndësishëm.
Rinia karakterizohet nga një mbështetje e lartë për integrimin evropian dhe anëtarësimin e Shqipërisë në BE. Organizatat rinore përfshihen rregullisht në aktivitete të shumta të organizuara nga BE ose / dhe organizatat e mbështetura prej saj.
Megjithatë, kjo mbështetje vijon të jetë e shoqëruar me një nivel të ulët njohurish rreth procesit dhe shpesh herë kjo grupmoshë përballet me sfida të ndryshme që pengojnë apo ngadalësojnë aktivizimin e tyre të plotë në shoqëri dhe në politikëbërje. Në këtë kuadër, ne besojmë se potenciali i të rinjve duhet kontekstualizuar jo vetëm në disa kapituj speficik siç është kapituli 19 dhe 26, por përfshirja e tyre duhet parë në një kontekst më të gjerë dhe gjithpërfshirës në këtë proces të rëndësishëm të vendit.
Nisur nga këto konstatime, CONNECT synon të identifikojë grupet rinore vokale dhe ti përfshijë ata në kontekstin aktual të përgatitjes institucionale për menaxhimin dhe ecurinë e procesit të hapjes së negociatave.
Kuadri ligjor për përfshirjen e të rinjve në vendim-marrje
Viti 2020 e gjeti rininë shqiptare, me ligjin e parë të miratuar për mbrojtjen dhe mbështetjen e saj. Ligji Nr. 75/2019 “Për rininë” mbron të drejtat e të rinjve, krijon kushte të nevojshme për aktivizimin, pjesëmarrjen dhe mbështetjen e të rinjve nëpërmjet mekanizmave si Këshillat Vendore Rinore, Këshilli Kombëtar i Rinisë, dhe me njohje e statusit të veçantë për organizatat rinore, organizatat për të rinjtë dhe të Organizatës Kombëtare Përfaqësuese rinore.
Ky ligj ka për qëllim përcaktimin e veprimtarive, të mekanizmave dhe të autoriteteve përgjegjëse për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të të rinjve në Republikën e Shqipërisë dhe të të rinjve shqiptarë në diasporë. Po ashtu, Ligji synon të rregullojë financimin e veprimtarive rinore në kuadër të së drejtës së të rinjve për mbrojtje të veçantë nga shteti, nëpërmjet:
a) mbrojtjes së të drejtave të të rinjve në mënyrë gjithëpërfshirëse;
b) përcaktimit të funksioneve dhe të kompetencave të institucioneve qendrore e vendore publike si dhe të rolit të organizatave që ushtrojnë veprimtari për dhe në fushën e rinisë; dhe,
c) krijimit të kushteve të nevojshme për aktivizimin, pjesëmarrjen dhe mbështetjen e të rinjve, për përmbushjen e potencialit të tyre në interes të shoqërisë.
Pjesëmarrja e rinisë në procesin e integrimit në nivel qendror
Në kuadër të procesit të negociatave dhe referuar Vendimit Nr. 749, datë 19.12.2018, të Këshillit të Ministrave, “Për krijimin, organizimin dhe funksionimin e strukturës shtetërore përgjegjëse për zhvillimin e negociatave dhe lidhjen e traktatit të aderimit të Republikës së Shqipërisë në Bashkimin Evropian”, rinia shqiptare nëpërmjet organizatave të ndryshme rinore, mund të përfshihet për dhënien e mendimit në kapitujt që prekin fushat e tyre të interesit dhe veprimtarisë duke u angazhuar me pjesëmarrjen e saj në PPIE, respektivisht në tryezat e diskutimit dhe këshillimit.
Këto tryeza kryesohen nga drejtuesit e grupeve ndër-institucionale të punës dhe koordinohen nga ministritë dhe institucionet kryesuese të kapitujve, sipas fushës së kompetencës së tyre.
Në kuadër të ngritjes së PPIE dhe funksionimit të niveleve të përfaqësimit të saj lidhur me problematika rinore, është realizuar më datë 8.11.2019 tryeza e diskutimit për kapitullin 19 “Politikat Sociale dhe Punësimi”, drejtuar nga Zv/Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale. Temat e diskutimit ishin:
- Njohja me strukturat shtetërore përgjegjëse për zhvillimin e negociatave dhe PPIE për kapitullin 19 “Politikat Sociale dhe Punësimi”.
- Situata aktuale në kuadër të analizës së procesit “screening” dhe mbi kapacitetet institucionale dhe administrative të Kapitullit 19 “Punësimi dhe Politikat Sociale”.
- Planifikimi i PKIE 2020 – 2022, Kapitulli 19.